Dolm

Grebbeberg. Ooit was het ijs hier zo hoog als De Eiffeltoren

Wie denkt aan de Grebbeberg denkt waarschijnlijk gelijk aan de slag om de Grebbeberg tijdens De Tweede Wereldoorlog. De geschiedenis gaat er echter veel verder terug. Tot in de oertijd. Dat zie je onder andere aan een 52 meter hoge stuwwal met schijnbaar loodrechte helling. Hij is ontstaan in de voorlaatste ijstijd en biedt een weidse blik op trage rivieren die langzaam door oneindig laagland gaan.

Grebbeberg

Grebbeberg

In het zuiden van de provincie Utrecht ligt niet ver van Rhenen een loofbos. Enorm natuurgeweld stuwde deze plek de hoogte in. Dat gebeurde in een tijd dat Nederland nog lang niet bestond. Het meters hoge ijs kwam tot hier. Dit was de grens tussen ijskap en toendra. Tot het warmer werd. Diepe geulen verraden dat hier ooit enorme waterpartijen stroomden. Kiezels uit het hoge noorden bleven achter. Met enige fantasie zie je het smeltwater nu nog zo de Nederrijn instromen. Achter je vermoed je een slinkende en zich langzaam terugtrekkende ijsmuur, ooit zo hoog als de Eiffeltoren.

Een tiental meters verder ligt andersoortig historisch sediment; een aarden wal uit de vroege middeleeuwen. Nederland bestond ook toen niet. Toch is er amper een Nederlandser plek denkbaar dan de Grebbeberg. Dat vanwege mei 1940. Het was toen een strategische plek voor de verdediging van ons land. Onze jongens hebben zich hier kranig geweerd. Weer was er een grens. Zo lang als het kon. Deze keer was er geen stoppen aan.

Naast de militaire begraafplaats bevindt zich een tentoonstellingsgebouw waarin de bezoeker op meeslepende wijze de strijd kan herbeleven. Het nabijgelegen monument herken ik van de televisiebeelden rond dodenherdenking. Voor het eerst zie ik de tekst – nee, voel ik de tekst – Den Vaderlant ghetrouwe blijf ick tot inden doet.

IJsgrens. IJstijd. Front. Nergens lopen niet-Nederland en wel-Nederland zo door elkaar als op de Grebbeberg.

De Grebbeberg is overigens niet de enige plek in Nederland waar je de gevolgen van de IJstijd kan zien. Gelukkig zijn er nog veel meer. Zo kan je onder andere op de Veluwe een pingoruïne bewonderen. Het Gooi vertoont eveneens sporen uit de IJstijd. Ook kan je aardlagen uit de IJstijd aan de oppelvlakte zien komen in Zeeuws Vlaanderen.

Next Post

Previous Post

© 2024 Dolm

Theme by Anders Norén