Overstappen naar een dumbphone? Dit zijn de voordelen, misvattingen en tips.
Na vijf jaar intensief gebruik liep de batterij van mijn smartphone steeds sneller leeg. Ik had een nieuwe nodig, maar wilde niet tot aanschaf overgaan. De reden was dat ik een hekel had aan het apparaat. Te vaak keek ik erop. Het was een automatisme: Was er nog nieuws? Waren er berichten? Het leek bijna onmogelijk om te breken met die gewoonte. Ik realiseerde me dat ik verslaafd was.
Boswandeling
Tijdens een boswandeling hakte ik de knoop door. De twee weken daarvoor had ik uitgebreid geëxperimenteerd met apps om mijn gezondheid te bewaken. Ik kon precies aflezen hoeveel stappen ik zette, hoeveel calorieën ik verbrandde en welke afstand ik aflegde. Het resultaat was dat ik nog vaker op de smartphone keek, zelfs tijdens het wandelen. Dan keek ik gelijk even op Google Maps waar ik precies was. Oh kijk; een berichtje op WhatsApp… Zo was mijn lichaam in het bos terwijl mijn geest afdwaalde naar minder mooie plekken. Vandaar dat ik toen en daar besloot dat ik in het bos geen smartphone meer bij me wilde hebben. En misschien wel nergens meer.
Dumbphone
Drie dagen later arriveerde de dumbphone. Het was een Nokia met een design dat refereerde aan een populair model van twintig jaar terug. Ik houd van retro en was gelijk verliefd op het apparaat. Het paste beter in mijn broekzak dan zijn voorganger. Ik hoefde het minder vaak op te laden en ik keek er zelden op. Het voelde als een bevrijding en zo voelt het nog steeds. Maar ik lieg als ik beweer dat het afkicken van de smartphone probleemloos verliep. Integendeel: Er bestaan flink wat haken, ogen, mitsen, maren en relativeringen.
De voordelen van een dumbphone
Voordat je je smartphone aan de wilgen hangt is het goed om te weten wat je dat allemaal oplevert. In het begin denk je namelijk vooral dat je inlevert. Want het is toch alleen maar pure winst om WhatsApp, e-mail en buienradar bij de hand te hebben? Nou … niet voor iedereen. Dit is wat de dumbphone mij heeft opgeleverd:
- Rust. Niet alleen in het bos, maar ook tijdens het werk, in de trein en op andere plekken vind ik het heerlijk om af en toe rustig om me heen te kijken en mijn gedachten af te laten dwalen. Daar word ik rustig van. Zonder smartphone gaat dat veel makkelijker.
- Concentratie. Als ik werk, werk ik. Makkelijker dan voorheen raak ik in een flow, waarin ik helemaal in mijn werk opga en de handelingen zich als vanzelf aaneenrijgen. Het is opperste concentratie zonder verstoring.
- Efficiency. Niet langer gaat iedere verstoring voor. Ik maak keer op keer af waar ik mee bezig ben, voor ik aan iets anders begin. Dat heeft tot gevolg dat ik meer taken in kortere tijd afrond.
- Vrijheid. Ik voel me weer meester over mijn eigen tijd. Het constant sluimerende gevoel dat ik allerlei berichten moet checken is weg, want dat doe ik nog maar twee keer per dag. De rest van de tijd laat ik mij leiden door mijn eigen gedachten, niet door die van anderen. Dat is een enorme bevrijding.
Ja maar…
Ik hoor je denken: Je kunt je smartphone toch uitzetten? Of de instellingen veranderen zodat je geen meldingen meer krijgt? Je hoeft er toch niet op te kijken? Dat klopt. Als dat genoeg voor je is, ben ik de laatste die zegt dat je moet overstappen naar de dumbphone. Maar voor mij geldt dat het een veel grotere bevrijding is om niet alleen maar tijdelijk verlost te zijn van een smartphone.
Oermensen
De prehistorie is fascinerend. Dat is de tijd die ons gevormd heeft en bepalend is voor hoe wij onze omgeving ervaren. Jagers en verzamelaars hoefden niet altijd ‘aan’ te staan. Ze verwerkten veel minder informatie dan wij. Er was meer tijd voor reflectie en ontspanning. Ook bewogen ze meer en aten ze gezonder. Vandaar dat ik alle begrip heb voor mensen die lijden aan oertijdnostalgie of beginnen aan een paleodieet. Sterker nog; ik ga er grotendeels in mee. Het afscheid van de smartphone maakt daar deel van uit.
Misvattingen over de dumbphone
Je kan in de (digitale) media verschillende artikelen lezen over het inruilen van een smartphone voor een dumbphone. Een deel daarvan is duidelijk niet geschreven door ervaringsdeskundigen. Veel voordelen die zij noemen, blijken namelijk niet op te gaan in de praktijk. Drie voorbeelden:
- Het is niet goedkoper. De kosten voor de databundel nemen af, evenals de aanschafkosten van een nieuw toestel, maar daar staat tegenover dat je weer extra apparaten nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan een fototoestel of routenavigatie.
- Apps laten zich niet volledig uitbannen. Met name de banken en de overheid hebben de apps dermate stevig verankerd in hun processen, dat je het jezelf bijzonder moeilijk maakt als je je daaraan onttrekt. Een klein tablet is onontbeerlijk.
- En het is dus ook niet milieuvriendelijker. Je gebruikt immers meer apparaten en die zijn allemaal geproduceerd en moeten allemaal opgeladen worden. Het enige voordeel is dat je ze jaren langer gebruikt.
Tips
Heb je je niet laten afschrikken door bovenstaande nuanceringen? Wegen voor jou de voordelen van een dumbphone op tegen de nadelen van een leven zonder smartphone? Dan zijn dit de tips die je kunnen helpen om de grote stap te nemen:
- Ga kritisch door al je apps. Een flink deel heb je echt niet nodig.
- Beëindig een paar accounts op social media. Deze vragen veel aandacht. Het kan overigens geen kwaad om er een paar te houden. Zonder smartphone word je vanzelf minder actief.
- Zoek je oude apparaten op. Je laatste smartphone kan bijvoorbeeld dienst doen voor je DigiD. Je oude fototoestel kun je weer in gebruik nemen.
- Plan vaste tijdstippen in om mails en berichten te bekijken. Één of twee keer per dag is echt voldoende, zelfs voor WhatsApp (via je tablet). Als het echt belangrijk is kun je uit de voeten met SMS of gewoon ouderwets bellen.
Eén voordeel van de dumbphone heb ik hierboven nog niet genoemd. Dat is de cool-factor. Veel mensen respecteren de stap naar de dumbphone. Incidenteel gaat dat gepaard met een jaloerse of bewonderende blik. “Dat zou ik ook graag willen,” zei iemand. Hij lachte niet-begrijpend toen ik antwoordde dat ook hij de stap kon zetten.
Als ik nu door het bos loop, ervaar ik meer. Ik ruik de naaldbomen, ik hoor de verschillende vogelsoorten en ik buk als ik een mooi insect zie. Het interesseert me helemaal niets meer hoeveel stappen ik zet, wie me een berichtje heeft gestuurd of wat het laatste nieuws is. En dat voelt goed.
Succes!
